Damos as gracias a Antonio Ojea por escribir este artigo en "vigoempresa.com" no que conta as súas vivencias, a través do cal podemos descubrir a verdadeira orixe morrasense do termo "Bravú":
A comezos da última década do século pasado o abandeirado dos “Diplomáticos de Monte Alto”, un mozo Xurxo Souto, lanzaba urbi et orbe o seu movemento “Bravú”, co que pretendía reivindicar un bravo movemento autóctono, rescatando elementos dun exebrismo innegable, como a gheada e a temática rural orgullosa da súa orixe aplicados ao rock'n'roll.
Sempre pensei que aquela foi a forma coruñesa de lograr o “sorpasso” con respecto á vangarda que dende Vigo significou o de “la movida”, na que, segundo Antonio Rodríguez Reija (popularmente coñecido como Antón Reixa), fai un sol de carallo!, porque haiche moito “ye-ye, que de noite e de día usa jafas de sol”. Pero nacía cun pé malformado polo esquecemento (máis ben a ignorancia) de que o termo bravú tiña xa unha longa traxectoria desde que eu o coñecín, alá polos primeiros anos “sesenta”, no semilleiro de felices expresións autóctonas que é O Morrazo.
Por aqueles anos eu pasaba unhas semanas de cada verán cos meus curmáns madrileños que veraneaban nunha casiña do Forte, en Cangas do Morrazo. Aquela cuadrilla de adolescentes (noutra ocasión contareilles como coñecín entón a Julio Iglesias cando el aínda era un rapaz da cuadrilla de “los mayores”, entre os veraneantes que iamos á praia de Rodeira), en pleno espertar hormonal, aproveitaba as innumerables festas que festonean os veráns galegos, para procurarnos algo de “roce”, que para máis non daba a época.
Ás verbenas do Morrazo iamos aqueles adolescentes a bailar (por dicilo dalgunha maneira), en busca dalgunha moza que “se dese”, expresión coa que entón definiamos a aquelas que non che puñan o freo” despois de contestar afirmativamente á clásica e protocolaria pregunta “bailas?” e arrimábanse. A aquelas verbenas acudiamos os mozos da cuadrilla estival, porque polo xeral as mozas debíanse máis a un recato familiar afortunadamente xa obsoleto.
--Chejaron as de Massó...
Era como o pistoletazo de saída, porque ao “terreiro” do lugar chegaban as novas (e outras non tan novas) que acababan de rematar o seu traballo na conserveira de Massó, descabichando o peixe que logo sería enlatado, tras unha cocción que espallaba efluvios inasumibles por calquera pituitaria. As mozas, que tamén ían ás verbenas a ver se pillaban algo, antes de ir á festa pasaban por un proceso laborioso, destinado a eliminar as pestilentes propostas olfativas dos vapores do cocedero de peixe.
Imaxino que, tras unha violenta ducha que probablemente non excluía o uso do “brus” para facer máis eficaz o traballo do xabón, as mozas perfumábanse até considerar que as esencias florais lograran vencer a case indestructible pátina epidérmica deixada pola manipulación do peixe e a súa cocción. O método resultaba parcialmente exitoso: efectivamente, o cheiro a peixe incrustado na pel convertíase noutro probablemente menos tolerable, consistente nunha mestura indescritible do bravío conserveiro e o potente cheiro daquel perfume básico de Dana chamado Tabú.
Para unha mellor comprensión do que narro, permítome reproducir un parágrafo do blog “Que olor tiene?”, que me atopei buscando referencias a aquel perfume: “El dejo animal sigue presente, pero ensamblado con dejos de maderas y especies, entre clavo de olor y canela y con un resinoso bastante aromático entre ámbar, ámbar gris y benjuí con vainilla”.
Por se non resultase suficiente, da mesma páxina entresaco: “como anécdota, se cuenta la historia que con el fin de buscar diferenciación con los perfumes clásicos de la época, Javier Serra consiguió el apoyo del perfumista Jean Carles (famoso por creaciones hechas a Dior y Carven) y le dio instrucciones que creara un perfume intenso pensando que la mujer que lo usara diera la imagen de una prostituta”.
Supoño que, trala descrición, todos adiviñarían que ao enxeño morracense non se lle ía a escapar unha ocasión como aquela. A verdade é que, por se lograba unha de suspense, omitín voluntariamente o final daquela frase anunciadora de que a verbena se acababa de enriquecer coas mozas de Massó.
--Chejaron as de Massó, que xa cheira a bravú, --era a frase completa que indefectiblemente lanzaba alguén cunha pituitaria de maior alcance.
Pero nin o coñecemento da orixe daquel “aroma” indescritible, que resultaba de combater os restos do tufo a peixe coa sobreabundancia de perfume barato, resultaba suficiente como para non tirarnos en masa contra aquela onda de mocidade, en busca do mesmo que nós aínda que moito máis “experimentada”. A recompensa dun “lote” case garantido permitíanos asimilar os efluvios, doutro xeito inasumibles, que a proximidade a un pescozo desexado nos proporcionaban aqueles momentos nun espertar sexual irreprimible.
Pois ben, este que describo foi sempre para min o significado de “bravú”. E que o faga agora ten a desculpa de que hai unha semana os Diplomáticos celebraron o seu vixésimo aniversario, sen darse por decatados que o seu “movemento” ten as súas raíces máis ao sur de Monte Alto. Polo visto, non é o único que na Coruña nos deben aos galegos meridionais.
Vía www.vigoempresa.com, toda a información empresarial e do porto.
